prene

Un article de Wikiccionari.

Occitan

Etimologia

Del latin prĕndĕre (« prene, sasir »), de prĕhendĕre..

Prononciacion

/pˈɾene/

pre | ne

Vèrb

prene (lengadocian) (provençau)

  1. Sasir, metre dins sa man.
  2. Levar, sasis quicòm cap a se autrament qu’amb la man.
    • Prene qualqu’un dins sos braces. - Prene quicòm amb sas dents
  3. Emportar amb se, sus se, de causas per besonh o per precaucion.
  4. Emportar a l'amagat o per fòrça, levar a qualqu’un çò qu'es sieu, li ne panar.
  5. Arrestar qualqu'un per lo menar en preson.
  6. (Figurat) S’apoderar de qualqu’un, ganhar qualqu’un en s’atacant a sa ment, son còr, sos sens.
  7. Manjar, beure, avalir, absorbar, que sián d'aliments, de bevendas, de medicaments solids o liquids.
  8. Aténher per suspresa.
    • L'auratge nos prenguèt pel camin
  9. Contractar ; adoptar.
    • Pren l'abitud de manjar mens!
  10. Acceptar, crompar
    • Lo preni per 10€.
  11. Levar, traire una partida d’un tot.
    • Los impòstes me prenon 10% de meus revenguts.
  12. S'encarger de quicòm, en far sa possession, gausir de quicòm segon de condiions.
    • En setembre prendrà un apartament en locacion.
  13. Causir una dralha, un camin, s’encaminar per el.
    • Per anar a çò d'el, prenètz la tresena carrièra a drecha.
  14. (Per extension) Utilizar un mòde de locomocion que se presente a la causida
    • Per me venir veire, lo mai simple, es de prene lo mètro
  15. Sentir de passions, d'afeccions e de fasti
    • Prene de plaser a far quicòm.
  16. Obténer, fixar.
    • Prendrai de vacanças a partir de 15 d'agost
    • Prene de nòtas
  17. (Per ellipsi) Prene de temps ; durar.
    • Passèt 3 jorns a se repausar
  18. (Intransitiu) S’enrasigar, butar, créisser
    • la vinha pren pas aquí
  19. (Intransitiu) Aderir, se ligar, produire son efièch.
    • La tinta pren pas sus aqueste papèl
    • Lo fuòc a pres
  20. (Intransitif) Se gelar, se calhar, s’espessir, se solidificar.
    • Lo riu es pres dins lo glaç
    • Lo lach pren amb de presure

Variantas dialectalas

  • prendre (lengadocian, provençal)
  • préner (gascon, auvernhat, lemosin)


Derivats

Traduccions

Conjugason

Lengadocian
Infinitiu prendre / prene
Gerondiu prenent
Participi passat
singular plural
masculin prés preses
femenin presa presas
Mòde indicatiu
nombre singular plural
persona primièra segonda tresena primièra segonda tresena
ieu tu el
ela
nosautres
nosautras
vosautres
vosautras
eles
elas
Present preni prenes pren prenèm prenètz prenon
Imperfach preniái preniás preniá preniam preniatz prenián
Preterit prenguèri prenguères prenguèt prenguèrem prenguèretz prenguèron
Futur prendrai prendràs prendrà prendrem prendretz prendràn
Condicional prendriái prendriás prendriá prendriam prendriatz prendrián
Mòde subjonctiu
nombre singular plural
persona primièra segonda tresena primièra segonda tresena
ieu tu el
ela
nosautres
nosautras
vosautres
vosautras
eles
elas
Present prenga prengas prenga prengam prengatz prengan
Imperfach prenguèsse prenguèsses prenguèsse prenguèssem prenguèssetz prenguèsson
Mòde imperatiu
nombre singular plural
persona primièra segonda tresena primièra segonda tresena
ieu tu el
ela
nosautres
nosautras
vosautres
vosautras
eles
elas
Afirmatiu pren ! prengam ! prengètz !
Negatiu prengas pas ! prengam pas ! prengatz pas !