tè

Occitan

Etimologia

(nom) Ven a l'origina del dialècte chinés Min Nan (chinés: 茶), lo mot foguèt importat en Euròpa per la Companhia Olandesa de las Indias Orientalas amb l'ortografia thee. Mantunas lengas europèas an aquesta prononciacion a l'origina de son mot per tè. Lo mot per tè dins d'autres dialèctes chineses coma lo mandarin (Pinyin: chá) e lo cantonés foguèt tanben exportat jos la forma “chai” dins mantunas lengas indoiranianas, lo rus e l'arabi.

(preposicion, interjeccion) Apocòpa de ten o tenètz

Prononciacion

/ˈtɛ/, /ˈtɛ/

França (Bearn) : escotar « tè »

Sillabas

tè (1)

Nom comun

tè masculin

Declinason
Singular	Plural
tè	tès
[ˈtɛ]	[ˈtɛs]

Fuèlhas de tè chinés.

Arbrilhon de tè.

1. (Botanica) Arbust de las espècias Thea sinensis, Camellia sinensis, Camellia thea..
2. (Per extension) Fuèlhas secadas e prepradas de l'arbust destinadas a realizar una infusion.
   • La cafeïna se trapa dins fòrça de plantas coma lo cafè, lo tè, lo maté, lo guarana.
3. (Per extension) Bevenda obtenguda per infusion de fuèlhas jovas fermentadas de las espècias precedentas.
   • Un tè amb de lach
4. (Per extension) Reünion ont se prepausa de beure un tè.
   • Siatz convidats pel tè.

Derivats

• teièra
• teïna

Traduccions

alemand: Tee (de) anglés: tea (en) armèni: թեյ (hy) basc: te (eu) breton: te (br) bulgar: чай (bg) catalan: te (ca) chinés: 茶 (zh) corean: 차 (ko) danés: te (da) eslovac: čaj (sk) eslovèn: čaj (sl) espanhòl: té (es) esperanto: teo (eo) estonian: finlandés: tee (fi) francés: thé (fr)

grèc: τσάι (he) ido: indonesian: teh (id) islandés: te (is) italian: tè (it) japonés: 茶 (ja) lituanian: arbata (lt) neerlandés: thee (nl) norvegian: te (no) ongrés: tea (hu) persan: چای (fa) polonés: herbata (pl) portugués: chá (pt) romanés: ceai (ro) suedés: te (sv) turc: çay (tr) ucraïnian: чай (uk)

Preposicion

tè

1. Vaquí, aquí, veja-aquí, vejatz-aquí

Interjeccion

tè !

1. Marca l’estonament, la suspresa
2. Marca un sentiment de dobte, o de suspicion, de còps mesclat estonament o de suspresa.
3. Pren una simpla foncion fatica, servís a marcar un punt important de discors, manténer l'atencion.

Locucions derivadas

• tè tu tè ieu
• tè tè

Traduccions

alemand: sieh an (de) (estonament) anglés: hey (en) (estonament), well (en) (dobte), by the way (en) (fatic) basc: catalan: té (ca), mira (ca), ostres (ca)

espanhòl: vaya (es) (estonament), bueno (es) (dobte) francés: tiens (fr) italian: tie’ (it) o tiè (it) (estonament), bene (it) (dobte) portugués: então (pt), pois (pt)

Italian

Prononciacion

[tɛ]

Itàlia (Monopoli) : escotar « tè »

Itàlia : escotar « tè »

Sillabas

tè (1)

Nom comun

tè masculin

Traduccions

• tè ^(oc)