Vejatz lo contengut

Annèxa:Prononciacion

Un article de Wikiccionari.

Prononciacion

Las prononciacions donadas dins lo Wikiccionari son en AFI per defaut. Es tanben possible de las veire en X-SAMPA (veire cossí personalizar lo monobook per aquò ; cal èsser enregistrat per o poder far).

Aquesta pagina dona las correspondéncias de AFI e X-SAMPA segon las lengas.


Los alfabets

[modificar]

Aquesta pagina dona una tièra de fonèmas utilizadas dins la transcripcion fonologica dels mots de cada lenga. La prononciacion d'unas fonèmas depend de sa plaça dins lo mot. Dins aquel cas, aquesta pagina enonça las reglas de prononciacion.

Aquesta pagina dona las prononciacions fonemicas per dos sistèmas :

Notatz plan que se tracta de prononciacions fonemicas e pas foneticas (vejatz l'pagina d'ajuda sus las prononciacions per qualquas precisions). Son de convencions d'escritura adoptadas per facilitar l'escritura e la lectura d'aquèlas fonèmas, emai se la prononciacion vertadièra (doncas fonetica) d'aquels mots pòt fortament variar d'una region a l'autra veire d'una persona a l'autra (la fonèma /r/ per exemple correspond als sons : [r], [ɾ], [ʀ], [ʁ], [ʳ], etc.). Per aquesta prononciacion « reala », se cal referir a la pagina de fonetica de cada lenga (dins lor seccion "vejatz tanben").


Simbòls especials
AFI X-SAMPA indica :
ː : vocala longa
ˈ " accent primari
ˌ % accent secondari
. . separaire de sillabas
- separaire
‿ -\ ligason

Occitan

[modificar]
Vocalas
AFI Grafia Exemples
[a] a interiora plan
[o] (1) a finala femna
[a] à Occitània
[ɔ] á parlariá
[e] e rufe
[e] é anglés
[ɛ] è mèfi
[i] i trin
[i] í nívol
[u] o lop
[u] ó tissós
[ɔ] ò còp
[y] u sul
[y] ú dessús
[y] ü saüc


Consonantas
AFI Grafia Exemples
[b] b iniciala barba
[β] b intervocalica babau
[p] b finala club
[k] c cade
[s] c davant e,i cerièr, civada
[k] c finala cranc
[s] ç braç
[tʃ] ch charrar
[d] d iniciala dòna
[t] d finala verd
[ð] d intervocalica badar
[f] f fòrça
[g] g iniciala gag
[ɣ] g intervocalica aiga
[ʒ] (2) davant e,i gèl, gibre
[tʃ] g finala gag
[ʒ] (2) j jorn
[l] l lenga
[ʎ] lh familha
[l] lh finala solelh
[m] m mes
[n] m finala lum
[n] n non
∅ n finala man
[ɲ] nh canha
[p] p poma
[k] qu qand
[rr] r iniciala rau
[rr] rr barr'i
[r] r intervocalica paire
∅ r finala parlar
[s] s iniciala sol
[s] ss passar
[z] s intervocalica rason
[t] t trobador
[b] v iniciala vaca
[β] v intervocalica travèrsa
[ts] x sèxe
[z] z zinga-zanga

(1):o [ɔ]

(2):o [dʒ] leng. oriental; [ts] o [dz] leng. septentrional.


Vejatz tanben

Francés

[modificar]

Per la tièra dels grafèmas desparièrs que correspondon als fonèmas del francés, vejatz aiçi

Vocalas
API X-SAMPA Exemples
/a/ /a/ aller /a.le/, vache /vaʃ/
/ɑ/ /A/ tâche /tɑːʃ/, âme /ɑːm/
/i/ /i/ lit /li/', vie /vi/
/o/ /o/ hôtel /o.tɛl/
/ɔ/ /O/ botte /bɔt/
/y/ /y/ du /dy/, lu /ly/
/u/ /u/ cou /ku/, nous /nu/
/e/ /e/ blé /ble/, nez /ne/
/ɛ/ /E/ est /ɛ/, mètre /mɛtʁ/
/ø/ /2/ deux /dø/, jeu /ʒø/, nœud /nø/
/œ/ /9/ neuf /nœf/, fleur /flœʁ/
/ə/ /@/ le /lə/
/ɑ̃/ /A~/ dans /dɑ̃/, pend /pɑ̃/
/ɔ̃/ /O~/ bon /bɔ̃/, on /ɔ̃/
/ɛ̃/ /E~/ fin /fɛ̃/, pain /pɛ̃/
/œ̃/ /9~/ un /œ̃/, brun /bʁœ̃/
Consonantas
API X-SAMPA Exemples
/p/ /p/ père, pont
/b/ /b/ bête, bout
/t/ /t/ tête, ton
/d/ /d/ aide, don
/k/ /k/ bec, cou
/ɡ/ /g/ gout, béguin
/m/ /m/ aimer, mou
/n/ /n/ nous, une
/ɲ/ /J/ agneau, ognon et oignon
/f/ /f/ fête, fou
/v/ /v/ vous, rêve
/s/ /s/ sage, son
/z/ /z/ poison, zèbre
/ʃ/ /S/ chant
/ʒ/ /Z/ je, gens
/l/ /l/ aile, le
/ʁ/ /R/ peureux, rien
Semi-consonantas
API X-SAMPA Exemples
/j/ /j/ bien, fille
/w/ /w/ poids, noir, watt
/ɥ/ /H/ huile, nuit
Especials
API X-SAMPA Exemples
/ŋ/ /N/ camping (anglés)
/ʔ/ /?/ haricot

Vejatz tanben

[modificar]

Anglés

[modificar]
Vocalas
API X-SAMPA Exemples
/i/ /i/ happy
/iː/ /i:/ ease, see
/ɪ/ /I/ city, bit
/eɪ/ /eI/ bait
/ɛ/ /E/ bed, bet
/æ/ /{/ bad, cat
/ə/ /@/ about
/ɚ/ color (us)
/ɜː/ /3:/ fur, bird (gb)
/ɝ/ /3`/ fur, bird (us)
/uː/ /u:/ boot, soon, lose (gb)
/u/ /u/ boot, soon, lose (us)
/u/ /u/ into
/ʊ/ /U/ put, foot
/oʊ/ // boat, nose (us)
/əʊ/ // boat, nose (gb)
/ʌ/ /V/ run, enough, up
/ɔː/ /O:/ saw, caught (gb)
/ɑː/ /A:/ father (gb)
/ɒ/ /Q/ not, cough (gb)
Diftongas
API X-SAMPA Exemples
/ɑɪ/ /AI/ rise, my
/ɑʊ/ /AU/ house, now
/ɔɪ/ /OI/ noise, boy
/eɪ/ /eI/ same, play, bait
/əʊ/
/oʊ/		 /@U/
/OU/		 hope, go, know
/ɪə/ /I@/ eer, near, here
/eə/ /e@/ pear, there
/ʊə/ /U@/ poor
/uə/ /U@/ cruel
ɔə /O@/ more
Consonantas
API X-SAMPA Exemples
/b/ /b/ but, cab
/tʃ/ /tS/ chair, picture, branch
/d/ /d/ do, wood
/dʒ/ /dZ/ judge, gin
/f/ /f/ fool, enough
/ɡ/ /g/ go, bag
/h/ /h/ ham
/k/ /k/ cat, kill, queen
/l/ /l/ left
/ɫ/ /5/ milk
/m/ /m/ man, him
/ɱ/ emphasis, amphora
/n/ /n/ no
/ŋ/ /N/ singer, ring
/ɲ/ /J/ canyon
/p/ /p/ pen, top
/r/ /r/ run, very (gb)
/ɻ/ /r\`/ run, very (us)
/s/ /s/ see, pas, city
/ʃ/ /S/ she, sure, emotion
/t/ /t/ to, mat
/θ/ /T/ thing, nothing, moth
/ð/ /D/ this, father, clothe
/v/ /v/ voice
/w/ /w/ we
/j/ /j/ yes
/ʍ/ /W/ which (gb)
/x/ /x/ loch (écossais)
/z/ /z/ zoo, roses
/ʒ/ /Z/ pleasure

Vejatz tanben

[modificar]

Espanhòl

[modificar]
Vocalas
API SAMPA Exemples
/a/ /a/ apartado, asegurar
/e/ /e/ enamorado, elucidar
/i/ /i/ isla, ir
/o/ /o/ obligado, objeto, ofrecer
/u/ /u/ usted, único
Consonantas
API SAMPA Exemples
/b/ /b/ bueno, vaca
/k/ /k/ coger, clase
/θ/ /T/ hacer, zapato
/tʃ/ /tS/ chantaje, chico
/d/ /d/ dar, dolor
/ɡ/ /g/ guardar, galante
/f/ /f/ familia, flujo
/x/ /x/ jefe, juicio, gimenez
/l/ /l/ lavar, levantar
/ʎ/ /L/ hallar, amarillo
/m/ /m/ mujer, madre
/n/ /n/ nave, noble
/ɲ/ /J/ ñoño, niña
/p/ /p/ padre, pez
/ɾ/ /r/ (/4/) reir, oro, derecho
/r/ /rr/ perra, regla, honra
/s/ /s/ salir, símbolo
/t/ /t/ tirar, traer
/β/ /B/ abrir, intensivo
/ð/ /D/ ayudar
/ʝ/ /j/ yo, ayudar

Vejatz tanben

[modificar]

Alemand

[modificar]
Vocalas
API X-SAMPA Exemples
/ˈiː/ Knie, ihr
/ˈɪ/ Mitte
/i/ pikant
/ˈeː/ reden, Beet, Ehre
/ˈɛ/ Bett, hätte
/e/ Pedant
/ə/ bitte, bekannt
/ˈɛː/ Käse, ähneln
/ɛ/ präzis
/ˈaː/ Tadel, Saat, Bahn
/ˈa/ Bann
/ˈoː/ Ofen, Boot, Ohr
/ˈɔ/ Gott
/o/ Motiv
/ˈøː/ schön, Föhn
/ˈœ/ können
/œ/ ...
/ø/ ...
/ˈuː/ Mus, Stuhl
/ˈʊ/ Fluss
/u/ Mutant
/ˈyː/ über, führen
/ˈʏ/ dünn
/y/ übersetzen, Physik
/aɪ/ Ei, Kai
/aʊ/ Haus
/ɛɪ/ hey
/ɔɪ/ Heu, Läufer
/ʊɪ/ pfui
Consonantas
API X-SAMPA Exemples
/j/ ja
/p/ Panne, ab, Abtei
/b/ Bann
/t/ Tag, Rad, Theater
/d/ dann
/k/ kann, Tag, Chlor, Qualität (/kv/)
/ɡ/ gut
/f/ Fang, Physik
/v/ wann, Qualität (/kv/)
/s/ Fass, Skat, Mus, Fuß, reissen
/z/ Wiese, Sand
/ʃ/ schön, Stadt, Spur
/ʒ/ Garage, Journal
/x/ ach, Buch, Tochter
/ç/ ich, echt, Bücher, möchte, Chemie
/r/ Rat
/h/ Hand
/l/ Land
/m/ Mann
/n/ nun
/ŋ/ Rang, danke
  • L'accent tonic es notat amb lo simbòl /ˈ/ e s'utiliza tanben dins los mots d'una sillaba. Aquesta tièra dessepara las vocalas de las sillabas que pòrtan l'accent de las vocalas dins las sillabas sens accent, a mai se la valor de las vocalas es la meteissa. L'accent se plaçarà totjorn al començament de la sillaba, e non pas de la vocala.
  • Las vocalas longas son seguidas del simbòl /ː/.
  • Certains dels fonèmas çai-jos son d'allofòns (coma /x/ e /ç/), mas lor prononciacion es tan diferenta que son notats per de simbòls diferents.
  • Lo son de la letra r es notat /r/ a mai se sovent se pronóncia [ɐ]. Exemple: /ˈart/ per Art.
  • Las terminasons nonaccentuadas -er e -ern son notadas /ɛr/ e /ɛrn/.
  • Las terminasons non-accentuées -en, -el, -eln son marcadas /ən/, /əl/ e /əln/.
  • La terminason -ig se nota /ɪk/.

Remarcas sus la prononciacion:

  • Una [ʔ] se pronóncia a la debuta de las sillabas que començan amb una vocala. Aqueste son es pas jamai indicat dins la prononciacion.
  • Dins los mots que s'acaban per /ən/, la /ə/ es sovent laissada de caire e la /n/ es assimilasa a la consonanta anteriora. Exemples:
    • raten /ˈraː.tən/ sovent se pronóncia [ˈraː.tn̩]
    • geben /ˈgeː.bən/ es prononciat sovent [ˈgeː.bm̩]
    • Haken /ˈhaː.kən/ se ditz mai que mai [ˈhaː.kŋ̩]
  • /əl/ en fin de mots se pronóncia sovent [l̩]
  • Coma en francés, la /r/ se pronóncia generalament [ʁ]
  • La letra ä est souvent prononcée [e] au lieu de [ɛ]. Exemple: [ˈkeː.zə] per Käse, noté /ˈkɛː.zə/.

Esperanto

[modificar]

Las letras de l'esperanto son las meteissas que las de l'Alfabet fonetic internacional, franc las letras ŝ [ʃ], ĉ [tʃ], c [ts], ĵ [ʒ], ĝ [dʒ], ŭ [w], ĥ [x].

De veire tanben Lo portal de l'esperanto.

Turc

[modificar]

…

De veire tanben

[modificar]

Romanés

[modificar]
Vocalas
API X-SAMPA Exemples
/a/ amar
/ə/ fără
/ɨ/ vârî
/e/ elev
/i/ iris
/o/ ocol
/ø/ loess
/u/ uluc
/y/ führer
Consonantas
API X-SAMPA Exemples
/p/ peşte
/b/ bancă
/t/ tot
/d/ după
/k/ carte
/g/ grup
/ʧ/ cer, circ
/ʤ/ ger, gir
/f/ foc
/v/ varză
/s/ soare
/z/ zer
/ʃ/ şarpe
/ʒ/ joc
/h/ harpă, horn, hienă
/m/ mac
/n/ nor
/l/ lac
/r/ rac
Semivocalas
API X-SAMPA Exemples
/w/ rouă
/j/ iarnă
/e̯/ deal
/o̯/ doar
Palatalisation
API X-SAMPA Exemples
/∎ʲ/ cinci

De veire tanben

[modificar]

Japonés

[modificar]
Vocalas
API X-SAMPA Exemples
/a/ ame (雨)
/i/ inu (犬)
/ɯ/ uchi (家)
/e/ eko (依怙)
/o/ oni (鬼)
Consonantas
API X-SAMPA Exemples
/k/ kara (から)
/s/ sono (その)
/t/ tabi (足袋)
/ts/ tsunami (津波)
/n/ numa (沼)
/h/ haku (博)
/ɸ/ futon (布団)
/m/ miru (見る))
/j/ yatsu (奴)
/ɺ/ ringo (林檎)
/ɰ/ wa (和)
/ɰ/ wo (を)
/g/ geta (下駄)
/d/ dono (何の)
/z/ zō (象)
/dz/ zurai (辛い)
/b/ baka (馬鹿)
/p/ papa (パパ)
/ɴ̩/ chikan (痴漢)
/m/ enpitsu (鉛筆)
/n/ anta (あんた)
/ŋ̩/ anga (安臥)
Palatalizacion
API X-SAMPA Exemples
/ɕ/ sha (舎)
/cɕ/ chibi (ちび)
/ç/ hito (人)
/ʑ/ dans /ɟʑ/ ou /ʑi/ jibun (自分)
consonne + /j/ => /consonne + ʲ/ myō(冥)
Arquifonèma
API X-SAMPA Exemples
/Q/ nip'pon (日本)

De veire tanben

[modificar]

Aisinas

[modificar]
Recuperada de « https://oc.wiktionary.org/w/index.php?title=Annèxa:Prononciacion&oldid=290476 »